Hoe kan Ayurveda ondersteunen

Ayurveda en Obesitas (Obese, zwaarlijvigheid) We hebben bijna allemaal wel eens een kilootje teveel vet op onze botten, een verjaardag, feestje of gewoon eens lekker uit eten zorgt er al snel voor dat de weegschaal meer aangeeft dan we zouden willen. Een kilo of misschien twee of drie is geen enkel probleem als we ons gewicht maar weer op orde brengen, door minder en gezond te eten en meer te bewegen. Bij mensen die lijden aan de chronische ziekte Obesitas is dit ‘op orde brengen van het lichaam’ niet in het eigen systeem gewaarborgd.  Vata, Pitta en Kapha zijn hierbij in onbalans.

Het woord Obesitas komt uit het Latijn en betekent veel eten. Obesitas is een onbalans tussen lengte en gewicht wat resulteert in overgewicht. Andere benamingen voor deze eetstoornis zijn: Adipositas (komt uit het Grieks en betekent ‘veel vet’), overgewicht, zwaarlijvigheid en vetzucht. Lijden aan Obesitas is absoluut geen lolletje en vraagt om heel veel zelfdiscipline.

Ayurveda en Obesitas

Ayurveda beschrijft in zijn boeken de oorzaken en symptomen van Obesitas en de daaruit volgende complicaties. In de Ayurveda wordt een verband gelegd tussen Obesitas en verhoogde Agni (stofwisseling) en een verhoogd Vayu (ruimte en beweging, wakkert de spijsvertering aan) Uitgangspunt is het vaststellen van de evenwichtige Prakriti, basisconstitutie, deze is uniek en persoonlijk en wordt meegegeven bij de geboorte en de afwijkingen hiervan.  Prakriti is bepalend voor ons lichaam en geest en veranderd in de loop van ons leven. Het is de basis van iedere Ayurvedische behandeling. Wanneer de Tri- Dosha’s (Vata, Pitta en Kapha) in balans zijn noemen we dit Prakriti, zijn ze in onbalans; Vrikriti. Obesitas is een onbalans tussen de Tri-Dosha’s.

In de Ayurveda gaat het niet alleen om de hoeveelheden voeding maar ook om de kwaliteit van de voeding. Acharya Charak, een arts uit de oudheid, beschrijft in Ayurvedische teksten, de lichaamsconstituties, ook de acht Nindya Prakruties (ongewenste constituties) waaronder Obesitas en Anorexia. De moeilijkheid van overgewicht is toe te rekenen aan een stijging in het vetcomponent, de Meda Dhatu (vetweefsel) of door een slecht functionerende Meda Dhatu.  In het geval van Medoroga (zwaarlijvigheid)wordt de Meda Dhatu buitensporig gevoed waardoor de overige Dhatus ondervoed worden. Hierdoor wordt Kapha verhoogd en wordt het vetmetabolisme ondermijnd en volgt er Obesitas. In de Ayurveda wordt duidelijk omschreven welke oorzaken tot Obesitas leiden en wat de gevolgen zijn. De gevolgen zijn door de eeuwen heen niet veranderd maar wel uitgebreid door allerlei ‘moderne’ factoren, als stress, veranderingen in de voeding en minder lichaamsbeweging door onder andere de toename van zittende beroepen en het computertijdperk als vermaak.

De zeven weefsels (dhatu)  in ons lichaam waar we naar streven deze in balans te houden: Rasa dhatu (het lymfevocht), Rakta dhatu (het bloed), Mamsa dhatu (de spieren), Meda dhatu (het vetweefsel), Asthi dhatu (het botweefsel), Majja dhatu (het beenmerg), Sukra dhatu (de essentie van het lichaam vertaald naar zaad- en eicel)

De 5 R’s in de vergetelheid

Een levensstijl naar de 5 R’s is al enige decennia in de vergetelheid geraakt. Maar Rust, Reinheid, Regelmaat, Ruimte (letterlijk en figuurlijk) en Respect zijn ‘Not out, but in’. Het zijn de basiselementen voor de opvoeding van kinderen en de levenshouding voor volwassenen. Een baby heeft een uitstekend immuunsysteem, geen mening, geen problemen en kent geen stress, maar wanneer we ouder worden komen de meningen, problemen en stress en gaan we in vele gevallen ongezonder leven en verdringen we de 5 R’s naar de achtergrond. Toch is het misschien niet zo gek om deze vijf basiselementen onderdeel te laten zijn van onze leefstijl.

BMI

Komt Obesitas alleen door vet of suikerachtig voedsel of spelen er ook  andere factoren mee? Ja zeker, er spelen vele factoren een rol bij Obesitas, dat is de laatste jaren door onderzoek wel duidelijk geworden. Voor een groot deel is het erfelijk bepaald maar er liggen ook sociale, economische en psychologische factoren  ten grondslag aan een verstoorde energiebalans. Om het juiste gewicht te bepalen wordt veelal de Body Mass Index (BMI) gebruikt. De Body Mass Index (BMI) is een index voor het gewicht in verhouding tot lichaamslengte. De BMI geeft een schatting van het gezondheidsrisico van je lichaamsgewicht. In de Ayurveda wordt het lichaamsgewicht, zowel gezond- als overgewicht, niet uitgedrukt in getallen maar in termen als levenslust, tevredenheid met het lichaam of energiek. Het berekenen van het BMI kan onder andere op:  Voedingscentrum.nl

Enkele tips:

* Vermijd voedsel en dranken die de toename van Kapha en Medha verhogen.
* Ayurveda biedt de mogelijkheden om verantwoord te leven; goede voeding en leefstijl.
* Bij willen afvallen zorg voor rust, ruimte en regelmaat.
* Leg de lat niet te hoog en luister naar je lichaam.
* Als vanzelfsprekend gezonde voeding, eet driemaal per dag op vaste tijden en drink twee liter water.
* Beweeg minimaal een half uur per dag door te wandelen of fietsen, dit voorkomt ook stress.

Blog tekst: Gea Klein-Hamming